Chương trình này được thành phố khởi động hồi cuối tháng 9, ở 8 trường công lập và tư thục. Trong đó, một mô hình kéo dài sáu năm (từ lớp 7) hoặc kéo dài 12 năm (từ lớp 1).
Mỗi trường tham gia chọn hai lớp, mỗi lớp không quá 45 học sinh, thông qua đăng ký tự nguyện và bốc thăm. Các lớp này được gọi là "lớp giáo dục tích hợp", học theo chương trình kết hợp giữa trung học cơ sở và trung học phổ thông, độc lập với các lớp thông thường.
Theo chính quyền Thành Đô, mô hình mới nhằm "thu hẹp khoảng cách giữa các bậc học và giảm bớt áp lực thi cử". Đây là một nỗ lực cải cách hệ thống tuyển sinh cấp ba của thành phố.
Zhongkao là kỳ thi tuyển sinh trung học phổ thông, bắt buộc với học sinh lớp 9. Kết quả sẽ quyết định học sinh được vào học trung học phổ thông hay chuyển sang trường nghề. Tỷ lệ trúng tuyển vào các trường phổ thông trung bình trên toàn quốc chỉ khoảng 60%.
Với nhiều phụ huynh, cải cách mang lại sự nhẹ nhõm đáng kể.
"Điều hấp dẫn nhất là con không phải thi zhongkao. Chúng tôi không còn lo con bị chuyển sang học nghề nữa", một phụ huynh ở Thành Đô chia sẻ. Người mẹ này tiếc vì con không được vào diện thí điểm, song hy vọng chương trình sẽ được mở rộng.
Một học sinh cầu nguyện sau khi làm bài thi tuyển sinh trung học phổ thông tại Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, tháng 6/2018. Ảnh: Tan Qingju/Southern Metropolis Daily/VCG
Những chương trình tương tự đã xuất hiện ở nhiều thành phố khác, phần lớn áp dụng cho học sinh có thành tích xuất sắc. Một vài địa phương đang mở rộng sang nhóm học sinh có học lực trung bình.
Tại Bắc Kinh, từ năm 2022, chính quyền đã thử nghiệm mô hình tuyển sinh đa dạng vào cấp ba, cho phép học sinh đạt điểm trung bình nộp đơn trực tiếp vào một số trường thông qua phỏng vấn.
Một số trường cũng có lộ trình học liên thông từ trung học cơ sở lên trung học phổ thông, song quy mô còn nhỏ và thường ở những trường ít cạnh tranh.
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo không nên mở rộng quá nhanh mô hình "giáo dục tích hợp", do chất lượng giữa các trường trung học vẫn chênh lệch lớn.
Xiong Bingqi, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Giáo dục Thế kỷ 21 của Trung Quốc, cho rằng nhiều phụ huynh có thể xem đây là cách né tránh việc phân luồng học sinh.
"Họ cũng có thể cho con vào học trước, rồi rút ra để thi zhongkao nếu thành tích cải thiện", ông nói. "Chừng nào các trường trung học trọng điểm vẫn tồn tại, nỗi lo về kỳ thi zhongkao vẫn sẽ còn. Điều thực sự cần làm là dần dần xóa bỏ hệ thống phân hạng giữa các trường trung học".
Zhongkao được tổ chức hàng năm, thường vào tháng 6. Dù nội dung có thể khác nhau giữa các địa phương, hầu hết gồm các môn: Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh, Vật lý, Hóa học, Chính trị, Lịch sử và Thể dục.
Những học sinh đạt điểm cao sẽ được nhận vào các trường trung học trọng điểm. Đây là những trường có đầu vào và đầu ra cao hơn hẳn mặt bằng chung, đảm bảo cơ hội vào đại học hàng đầu sau này. Học sinh không vào được nhóm trường này thường bị coi là "thua thiệt" trên con đường học vấn, gây ra không ít áp lực, đặc biệt ở các thành phố lớn.
Khánh Linh (Theo Sixth Tone)